Beslenme Ve Ruh Sağlığı İlişkisi
21-06-2018
09:16
BESLENME VE RUH SAĞLIĞI İLİŞKİSİ
Yiyeceklerin duygusal etkileri üzerinde yapılan araştırmalar, psikoloji ve beslenme arasında sıkı bir bağ olduğunu ortaya koyuyor. Bazı besinler ruh sağlığımıza iyi gelirken, bazıları psikolojik rahatsızlıkları tetikleyebiliyor.
Çoğumuz yiyeceklerimizi seçerken tatları, bel ölçülerimizi ya da kişisel zevklerimizi ön planda tutuyoruz ama yediğimiz yiyeceklerin ruh sağlığımızı nasıl etkilediğini nadiren düşünüyoruz. Oysa yapılan son araştırmalar da kanıtlıyor ki, beslenme ve ruh sağlığı arasında ayrılamaz bir bağ var. Beynimizin aldığımız günlük enerjinin %20’sini harcadığı düşünecek olursak, akıl sağlığımız ile yediklerimizin arasındaki bağı daha da iyi anlayabiliriz. Anksiyete, depresyon ve dikkat bozukluğu belirtileri ile demans ve Alzheimer gibi dejeneratif hastalıkların tüketilen gıdaya bağlı olarak iyiye ya da kötüye gidebileceğine dair yeterince kanıt bulunuyor. Beynin sağlığını korumak için karşılamamız gereken temel beslenme gereksinimleri var. Bu besin maddeleri, mevcut beyin hücrelerini korumak, onarmak ve yenilerini oluşturmak için gereklidir.
Yiyeceklerin İnsan Üzerindeki Etkisi
Besin maddeleri mutluluktan, rahatlama ve motivasyondan sorumlu olan serotonin ve dopamin gibi nörotransmiterleri oluşturmak için hammadde sağlar. Şeker ve katkı maddelerininse beyne zarar verdiği bilinmektedir. Ayrıca bazı yiyecekler de sadece bazı insanlardaki tepkileri tetikler. Gıda alerjileri ve duyarlılıkları da ruh sağlığını etkileyebilir. Bunun şaşırtıcı örneklerinden biri, buğdayın şizofreni ile bağlantılı olduğunun keşfidir.
Beslenme ruh sağlığı ilişkisini kanıtlayan en önemli besin maddelerinden biri balıktır. Balığın içerisinde bol miktarda omega-3 esansiyel yağ asidi vardır ve bu, beyninizin sağlığı için en önemli besin maddelerinden biridir. Omega-3’ün eksikliği depresyon, bipolar bozukluk ve şizofreni ile ilişkilidir. Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar) en sık reçete edilen antidepresanlardır. Ne yazık ki, onları deneyenlerin yarısından azına fayda sağlayabilmişlerdir. İlginç bir şekilde, balık yağı bir SSRI ile birlikte alındığında, ilacın işe yarama şansını arttırır.
Beslenme ve Psikoloji Etkisi
Sadece yiyeceklerin değil, içeceklerin de ruh sağlığımız üzerinde önemli etkileri var. Örneğin kahve ve çay sağlığımız için yararlı bazı maddeleri içlerinde barındırırken, kafein kaynaklı anksiyete bozukluğu da gerçek bir zihinsel bozukluk olarak görülmeye başlanmıştır. Bu görüşe göre kafein, anksiyete ve uyku bozukluklarının alevlenmesinde rol oynuyor.
Bazı vitaminler de akıl sağlığı üzerinde önemli bir rol oynuyor. Örneğin B12 vitamini özellikle akıl sağlığıyla bağlantılı.
Tüm yetişkinlerin %40’ını etkileyen B12 vitamin eksikliği oldukça yaygın olarak görülüyor. B12 vitamininin eksikliği depresyon, anksiyete, hafıza kaybı, zihinsel karışıklık ve hatta şizofreni olarak kendini gösterebilir. Eğer B12 vitamin eksikliği giderilmezse uzun süreli eksiklik kalıcı beyin hasarına, bunamaya ve Alzheimer’ın da dahil olduğu ciddi nörolojik belirtilere yol açabilir. Bu ve buna benzer besinler, içecekler, vitaminler ve minerallerin ruh sağlığınız üzerindeki etkisi büyüktür. Beslenme diyetinizde bazı küçük değişiklikler yaparak şimdi ruh sağlığınızda büyük gelişmeler sağlayabilir ve uzun vadede beyninizi koruyabilirsiniz.